The dog of Xanthippos: The epitome of loyalty
And animal abuse as a warning sign
ακολουθεί κείμενο στα ελληνικά
In 480 BC, when the Greeks under Leonidas were defeated at Thermopylae, the road to Athens was now open to the Persians. Earlier, Themistocles, following his instinct, using his rhetorical skill and various ruses had convinced the Athenians to invest in the "wooden walls," as Pythia herself suggested at the Oracle of Delphi, by building the largest fleet in the Greek world. In the same way, he persuaded most of them to evacuate their city, leaving it prey to the raging Persians, who took care those who were not convinced and locked themselves behind the wooden walls of the Acropolis.
Among those who were convinced was the father of the then-teenage Pericles, Xanthippos. A wealthy aristocrat, a well-known politician, and a brave soldier, the myth goes that Xanthippos arrived at Piraeus with his family to be transported with other Athenians to Salamis. However, his loyal dog followed him there but never boarded either because there were too many people and little space, or because someone threw him off the trireme, and thus he remained on the shore.
Seeing his master depart, sailing to the opposite shore, the dog could not bear the thought of separation. He plunged into the water and began swimming alongside the trireme (as Plutarch said, “τη τριήρει παρανηχόμενος”).
When the dog finally reached Salamis, he collapsed exhausted onto the sand. Some people then called Xanthippos, who ran to his faithful dog, but the dog had already breathed his last. Everyone was impressed by the feat and the dog's loyalty, but none more moved than his master, Xanthippos. With tears in his eyes, he buried his beloved dog right there, at the spot that became known as the "Dog’s Tomb" (Κυνός Σήμα). This exact spot is also where the heroes of the Battle of Salamis were buried a few weeks later and which is still called "Kynosoura" (Dog’s Tail) to this day.
In 2004 AD, 2,484 years after the death of Xanthippos’s dog and the Battle of Salamis, Colleen Paige, an animal rights advocate and author, established International Dog Day. The 26th of August every year since then, marks the love, value, and selfless devotion that dogs offer to humans. It is dedicated to reminding people of the significance of dogs as companions, protectors, and partners while also raising awareness about adopting strays and treating animals well. Additionally, it highlights the long and special relationship between humans and dogs throughout history and everyday life.
Despite all the efforts to raise awareness and the love of man's most loyal friend, we often hear and read many horrific stories about dogs and other animals being abused in sometimes the most imaginative ways.
However, the stories of horror have not multiplied, nor have people suddenly become more depraved. Those of us who grew up until the 80s, grew up in an environment where almost no one was bothered when neighborhood children tortured stray cats, or when our grandmother threw newborn puppies into the trash can. Such incidents are clearly fewer today than in the past, but now, thanks to the internet and the media, these cases become widely known—and fortunately so—because they increasingly raise public awareness.
Moreover, official studies now link animal abuse with human abuse. One who can shamelessly poison the neighborhoud cats or burn a puppy alive will not stop there. They will first abuse their close ones and then anyone else who triggers their sick psyche.
This is because the behavior of harming animals, whether by a child or an adult, is a clinical symptom of specific mental disorders. In childhood and adolescence, child psychiatrists classify it as conduct disorder, while in adults it is a primary characteristic of antisocial personality disorder.
Antisocial personality disorder is a relatively recent term, introduced in the 1980s to replace the terms "psychopathy" and "sociopathy," which were mainly used in the legal context. The main features of antisocial personality disorder include a chronic and complete disregard for the needs, feelings, and rights of others. These individuals characteristically lack empathy, struggle to conform to moral and social rules, and exhibit unstable, impulsive, and often aggressive behavior, which frequently leads them into trouble with the law. Finally, there is a complete absence of guilt and remorse for their actions.
In short, animal abuse and killing acts as a warning bell for worse behavior, and one could say that animals are often the first victims of a violent person. Professor Dimitris Doukas of the Veterinary School of the University of Thessaly, a veterinary forensic expert whose thesis addresses the relationship between animal abuse and the mental health of the perpetrator, stated in 2019 in LiFo: "It is proven that people who are violent towards animals will eventually be violent towards humans as well. Children often imitate adults. Children who grow up in violent environments imitate adults. Also, many children who abuse animals have themselves been victims of domestic violence or bullying. Here lies the paradox. A person who has been a victim of violent behavior by others during this sensitive age often finds even weaker creatures, such as animals, on whom to exert violence as a reaction."
What do all these behaviors of abuse and the horrific crimes against animals ultimately reflect about society itself? Certainly, a society in crisis with a deficit of animal-loving culture. Tolerance of violence against animals shows that we do not understand the connection between the various forms of violence in society. "What we need to realize when we witness incidents of abuse or criminal neglect is that the person who harms dogs and cats may at the same time be violent toward their children, their partner, or the elderly—in other words, a person who poses a threat to harmonious social and interpersonal relationships," adds Dr. Doukas.
In recent years, stricter and clearer laws have been enacted worldwide, specialized law enforcement units have been formed, and people are more sensitized than ever before.
There is only one obstacle: indifference.
The indifference of witnesses and often even of the law enforcement agencies themselves. What complainants need to do is arm themselves with patience and calmness. They should be politely persistent, concise, and straightforward, sometimes seeking assistance from one of the many animal welfare organizations. This is my advice as a police officer. Now, if you ask, "You’re a cop?!" that means you don't open your newsletter. 🙂
And so, with patience, persistence, and by tackling indifference, we will gradually change not only our non-animal-friendly mentality but also the world itself.
A romantic you call me? Perhaps. But I’ve tried it, and it works. What about you?
Until next time, ἐρρῶσθε καὶ εὐδαιμονεῖτε.
Whether it's just the price of a coffee or a book, every contribution matters. Donations help cover research, writing, and the resources needed to keep sharing my passion for uncovering the past and bringing history, archaeology, and culture to life. If you enjoy my work and would like to support it in continuing to create and share this content, consider making a donation or becoming a paid subscriber.
ακολουθεί κείμενο στα ελληνικά
Ο σκύλος του Ξάνθιππου: Η επιτομή της πίστης
και η κακοποίηση ζώων σαν προειδοποιητικό καμπανάκι
Το 480 π.Χ., όταν οι Έλληνες υπό τον Λεωνίδα ηττήθηκαν στις Θερμοπύλες, ο δρόμος για την Αθήνα ήταν πλέον ανοιχτός για τους Πέρσες. Ο Θεμιστοκλής νωρίτερα, ακολουθώντας το ένστικτό του, είχε πείσει με τη ρητορική του δεινότητα και διάφορα τεχνάσματα τους Αθηναίους να επενδύσουν στα "ξύλινα τείχη" όπως είπε η Πυθία στο Μαντείο των Δελφών, κατασκευάζοντας το μεγαλύτερο στόλο στον Ελλαδικό χώρο. Με τον ίδιο τρόπο, έπεισε τους περισσότερους να εκκενώσουν την πόλη τους, αφήνοντάς τη βορά στους μαινόμενους Πέρσες, οι οποίοι ανέλαβαν όσους δεν είχαν πειστεί και κλείστηκαν πίσω από τα ξύλινα τείχη της Ακρόπολης.
Μέσα σε αυτούς που πείστηκαν όμως, ήταν και ο πατέρας του έφηβου τότε Περικλή, ο Ξάνθιππος. Εύπορος αριστοκράτης, γνωστός πολιτικός και γενναίος στρατιωτικός, ο μύθος θέλει τον Ξάνθιππο να φτάνει στον Πειραιά μαζί με την οικογένειά του ώστε να μεταφερθούν με άλλους Αθηναίους στη Σαλαμίνα. Εκεί όμως, τον ακολούθησε και ο πιστός του σκύλος, ο οποίος δεν επιβιβάστηκε ποτέ είτε επειδή οι άνθρωποι ήταν πολλοί και ο χώρος λίγος, είτε επειδή κάποιος τον πέταξε από την τριήρη και έτσι έμεινε στη στεριά.
Ο σκύλος βλέποντας τον κηδεμόνα του να απομακρύνεται πλέοντας στην απέναντι ακτή, μη αντέχοντας την ιδέα του αποχωρισμού, βούτηξε στο νερό και άρχισε να κολυμπά δίπλα στην τριήρη (“τη τριήρει παρανηχόμενος”, που είπε και ο Πλούταρχος).
Όταν ο σκύλος έφτασε πια στη Σαλαμίνα, σωριάστηκε εξαντλημένος στην άμμο. Κάποιοι τότε, φώναξαν τον Ξάνθιππο και αυτός έτρεξε κοντά στον πιστό του σκύλο, όμως αυτός είχε ήδη ξεψυχήσει. Όλοι ήταν εντυπωσιασμένοι από το κατόρθωμα και την αφοσίωσή του, μα πιο συγκινημένος απ’ όλους ήταν το αφεντικό του ο Ξάνθιππος. Με δάκρυα στα μάτια, έθαψε τον αγαπημένο του σκύλο σε εκείνο ακριβώς το σημείο, το οποίο έγινε γνωστό ως "Κυνός Σήμα”. Το ίδιο σημείο που θάφτηκαν λίγες εβδομάδες μετά, οι ήρωες Σαλαμινομάχοι και που μέχρι σήμερα ονομάζεται “Κυνόσουρα”.
Το 2004 μ.Χ., 2484 χρόνια μετά το θάνατο του σκύλου του Ξάνθιππου και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, καθιερώθηκε από την Colleen Paige, υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των ζώων και συγγραφέα, η Παγκόσμια Ημέρα Σκύλου. Η 26η του Αυγούστου κάθε χρόνο σηματοδοτεί την αγάπη, την αξία και την ανιδιοτελή αφοσίωση που προσφέρουν οι σκύλοι στον άνθρωπο. Είναι αφιερωμένη στο να θυμίζει τη σημασία των σκύλων ως συντρόφων, προστατών και συνεργατών, και ταυτόχρονα να ευαισθητοποιεί για την υιοθεσία αδέσποτων και την καλή μεταχείριση των ζώων. Επιπλέον, υπογραμμίζει τη μακρόχρονη και ιδιαίτερη σχέση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα σε ανθρώπους και σκύλους μέσω της ιστορίας και της καθημερινότητας.
Εντούτοις, παρόλη την προσπάθεια ευαισθητοποίησης και την αγάπη του πιο πιστού φίλου του ανθρώπου, ακούμε και διαβάζουμε συχνά πολλές φρικιαστικές ιστορίες για σκυλιά και άλλα ζώα που κακοποιήθηκαν πιο τους πιο ευφάνταστους πολλές φορές τρόπους.
Δεν πλήθυναν οι ιστορίες φρίκης όμως, ούτε οι άνθρωποι ξαφνικά εξαχρειώθηκαν. Όσοι μεγαλώσαμε μέχρι και δεκαετία του ‘80, μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον που δεν ενοχλούσε κανέναν να βασανίζουν τα παιδιά της γειτονιάς μας τις αδέσποτες γάτες, ούτε έτρεχε κάτι όταν πετούσε στον κάδο τα νεογέννητα κουτάβια η γιαγιά μας. Τα περιστατικά είναι σαφώς λιγότερα σήμερα από ό,τι στο παρελθόν, αλλά τώρα πια, με τη βοήθεια του διαδικτύου και των Μ.Μ.Ε. αυτά γίνονται ευρέως γνωστά και ευτυχώς, γιατί ευαισθητοποιούν έτσι όλο και περισσότερο κόσμο.
Επιπλέον, επίσημες πια μελέτες συνδέουν την κακοποίηση ζώων με την κακοποίηση ανθρώπων. Αυτός που μπορεί ανερυθρίαστα να κάψει ζωντανό ένα κουτάβι, δεν θα σταματήσει εκεί. Θα βιαιοπραγήσει πρώτα στους οικείους του και έπειτα σε όποιον άλλον πυροδοτήσει τον άρρωστο ψυχισμό του.
Κι αυτό γιατί η συμπεριφορά του να βλάπτει κανείς ζώα, είτε είναι παιδί είτε είναι ενήλικας, αποτελεί κλινικό σύμπτωμα συγκεκριμένων ψυχικών διαταραχών. Στην παιδική και εφηβική ηλικία οι παιδοψυχίατροι το χαρακτηρίζουν ως διαταραχή διαγωγής ενώ στους ενήλικες αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό της αντικοινωνικής διαταραχής της προσωπικότητας.
Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας είναι ένας σχετικά πρόσφατος όρος, ο οποίος εισήχθη, την δεκαετία του 1980, με σκοπό την αντικατάσταση των όρων «ψυχοπάθεια» και «κοινωνιοπάθεια» που κυριαρχούσε στο νομικό πλαίσιο. Κύρια χαρακτηριστικά της αντικοινωνικής διαταραχής είναι η χρόνια και παντελής αδιαφορία για τις ανάγκες, τα συναισθήματα και τα δικαιώματα των άλλων ενώ χαρακτηριστική σε αυτά τα άτομα είναι η έλλειψη ενσυναίσθησης, η αδυναμία συμμόρφωσης με τους ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες και η ασταθής, παρορμητική και πολλές φορές επιθετική συμπεριφορά, η οποία οδηγεί τους πάσχοντες σε εμπλοκή με τον νόμο.. Τέλος, απουσιάζει πλήρως η ενοχή και η μεταμέλεια για τις πράξεις.
Κοντολογίς, η κακοποίηση και θανάτωση ζώου είναι το προειδοποιητικό καμπανάκι για τα χειρότερα και θα μπορούσε κανείς να πει ότι τα ζώα είναι το πρώτο θύμα ενός βίαιου ανθρώπου. Ο καθηγητής της Κτηνιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και κτηνιατροδικαστής κ. Δημήτρης Δούκας, του οποίου η διπλωματική εργασία άπτεται της σχέσης κακοποίησης ζώου και ψυχικής υγείας του θύτη, δήλωνε το 2019 στη LiFo: “Είναι αποδεδειγμένο ότι οι άνθρωποι που είναι βίαιοι έναντι των ζώων, κάποια στιγμή θα είναι βίαιοι και έναντι των ανθρώπων. Τα παιδιά από την άλλη συχνά μιμούνται τους μεγάλους. Τα παιδιά που ζουν σε περιβάλλον βίας μιμούνται τους ενήλικες. Επίσης, πολλές φορές τα παιδιά που κακοποιούν ζώα έχουν πέσει τα ίδια θύματα ενδοοικογενειακής βίας ή bullying. Κι εδώ είναι το παράδοξο. Ο άνθρωπος που σ' αυτή την ευαίσθητη ηλικία έχει πέσει θύμα βίαιης συμπεριφοράς από άλλους ανθρώπους βρίσκει ακόμα πιο αδύναμα πλάσματα, όπως είναι τα ζώα, και ασκεί βία πάνω σ' αυτά, ως αντίδραση”.
Τι αντανακλούν τελικά για την ίδια την κοινωνία όλες αυτές οι συμπεριφορές κακοποίησης και τα φρικαλέα εγκλήματα εναντίον των ζώων; Σίγουρα μια κοινωνία σε κρίση και με έλλειμμα φιλοζωικής κουλτούρας. Η ανοχή στη βία κατά των ζώων δείχνει ότι δεν καταλαβαίνουμε πως υπάρχει σύνδεση των διαφόρων μορφών βίας στην κοινωνία. “Αυτό που χρειάζεται να καταλάβουμε όταν είμαστε μάρτυρες είτε σε περιστατικά κακοποίησης, είτε εγκληματικά ελλιπούς φροντίδας, είναι ότι αυτός που βλάπτει τους σκύλους και τις γάτες μπορεί ταυτόχρονα να είναι βίαιος στα παιδιά του, στη σύντροφό του, στους ηλικιωμένους, να είναι δηλαδή ένας άνθρωπος που συνιστά απειλή για τις αρμονικές κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις” συμπληρώνει ο κ. Δούκας.
Τα τελευταία χρόνια, άλλωστε, σε όλο τον κόσμο έχουν θεσπιστεί πιο αυστηροί και πιο ξεκάθαροι νόμοι, έχουν δημιουργηθεί νέα, εξειδικευμένα σώματα ασφαλείας και ο κόσμος είναι πιο ευαισθητοποιημένος από ποτέ.
Το μόνο εμπόδιο είναι ένα: η αδιαφορία.
Η αδιαφορία των μαρτύρων και πολλές φορές ακόμα και των ίδιων των διωκτικών αρχών. Αυτό που έχουν να κάνουν οι καταγγέλοντες, είναι να οπλιστούν με υπομονή και ψυχραιμία. Να είναι ευγενικά επίμονοι, σύντομοι και ξεκάθαροι, αλλά και να ζητούν ενίοτε τη βοήθεια κάποιου από τα δεκάδες φιλοζωικά σωματεία. Το τελευταίο είναι η συμβουλή μου ως αστυνομικός. Τι θα πει δεν ξέρετε ότι είμαι αστυνομικός; Αυτό σημαίνει ότι δεν ανοίγετε το newsletter σας. 🙂
Και κάπως έτσι, με υπομονή, επιμονή και πάταξη της αδιαφορίας, θα αλλάξουμε σιγά-σιγά, όχι μόνο τη μη φιλοζωική νοοτροπία μας, αλλά και τον κόσμο.
Ρομαντικός; Ίσως. Εγώ το έχω δοκιμάσει όμως, και πιάνει. Εσύ;
Μέχρι την επόμενη φορά, ἐρρῶσθε καὶ εὐδαιμονεῖτε.
Hard not to love this piece as an animal lover.